Mikorizalar biyosferde en bol bulunan simbiyoz türlerinden biridir ve bitkilerin su ve besin alımını iyileştirmeye katkıda bulunduklarından tarım için oldukça önemlidir. Yunanca mycos (“mantar”) ve rhizos (“kök”) kelimelerinden gelen mikorizalar, bir fungus ve bir bitki arasında karşılıklı fayda sağlayan ve her iki taraf için de avantajlar sunan bir iş birliğidir.
Yaklaşık yedi tür mikorizal simbiyoz sınıflandırılmıştır, ancak pratik amaçlar için iki ana tür mevcuttur: ektomikorizalar ve endomikorizalar. Hepsinden önemlisi, tarımda kullanıma yönelik sundukları avantajlar nelerdir?
Bitkileri iyileştirmek üzere köklerin istilası
Ektomikorizalar örneğinde, funguslar bitki köklerinin etrafında bir hif ağı oluşturarak bitkinin hücrelerine nüfuz etmeksizin “mikorizal manto” adı verilen bir yapı meydana getirirler. Ektomikorizal funguslar özellikle orman ortamlarındaki ağaçlar ve çalılarla yakın ilişkiler kurarlar.
Buna karşılık endomikorizalar, bitkilerin büyük çoğunluğunda görülebildikleri için ektomikorizalardan daha yaygındırlar. Bu örnekte fungal miselyum kök korteks hücrelerine nüfuz eder. Ardından, arbuskül adı verilen yapıları ve hatta bazı durumlarda vezikülleri oluştururlar.
Arbusküller besin alımı için yüzey alanını önemli ölçüde artırarak verimliliği ve bitki ile besin alışverişini iyileştirirken, veziküller çoğunlukla yedek organlar olarak kullanılır.
Bu arbusküler mikorizal funguslarda miselyum genellikle bitki kökünün emilim alanını 100 kata kadar artırarak bitkinin daha fazla besine erişmesini sağlar. Ancak, daha sonra göreceğiniz gibi, ağı dört kat daha fazla artırabilen Glomus iranicum var. tenuihypharum fungusu gibi istisnai örnekler de söz konusudur.
Özetleyecek olursak, endomikorizal simbiyozun başlıca faydalı etkileri şunlardır:
- Özellikle fosfor, bakır ve çinko gibi çok hareketli olmayan elementler olmak üzere daha iyi su ve besin maddesi alımı sağlar.
- Bitkinin kuraklık ve tuzluluk gibi stresleri daha iyi tolere etmesini sağlar.
- Toprak yapısının oluşumuna katkıda bulunur.
Dolayısıyla bu, her iki tarafın da farklı maddelerin değişiminden fayda sağladığı karşılıklı bir simbiyozdur. Fungus bitkiye su ve mineral besinler sağlamakla görevliyken, bitki de fungusa başta karbonhidratlar olmak üzere işlenmiş organik besinler sağlar. Bu, büyümenin ilk aşamalarında birçok bitki için hayati önem taşıdığını kanıtlayan bir ilişkidir.
Arbusküler mikorizalar: daha fazla gübreleme ve hastalık kontrolü
Başlıca avantajlarından biri, mikorizal bitkilerin topraktaki besin maddelerini daha verimli kullanmasıdır. Bu, tarlaların gübrelerden en iyi şekilde faydalanmasını sağlarken aşırı gübre kullanımına bağlı kirlenme sorunlarını da azaltır.
Ancak mikorizal bitkiler, organik gübrelerden de daha iyi bir şekilde faydalanabilirler. Bunun nedeni, funguslar tarafından fosfataz üretilmesi veya arbusküler mikorizaların hifleri ile organik madde mineralizasyonunda yer alan mikroorganizmalar arasında var olan ilişkidir.
Doğrudan uygulama: Glomus iranicum var. tenuihypharum örneği
Bu mikorizal birlikler yalnızca biyolojik açıdan büyüleyici değil, aynı zamanda daha sürdürülebilir bir tarımsal üretim elde etmek açısından pratik uygulamalara da sahiptir. En dikkat çekici örneklerden biri ise, endomikorizal fungus Glomus iranicum var. tenuihypharum’dur.
Symborg’un bu seçkin mikorizal fungusunun, topraktaki besin maddelerinin kullanılabilirliğini iyileştirmesi ve bitkilerin abiyotik strese karşı direncini artırması sayesinde zirai ürünler için son derece faydalı olduğu ispatlanmıştır. Glomus iranicum var. tenuihypharum, kök hücrelerine nüfuz eden hifleri aracılığıyla fosfor ve azot gibi temel besin maddelerinin alım verimliliğini artıran arbusküller oluşturur. Diğer mikorizal funguslara oranla dört kata kadar daha fazla ekstramatrik miselyum üretebilir. Diğer bir deyişle, Glomus iranicum var. tenuihypharum mahsullere daha büyük miktarda su ve besin sağlayarak diğer mikorizal funguslar karşısında rekabet avantajı sağlayabilmektedir.
Diğer bir özelliği olan, sporlarının çok küçük olması (5-30 mikron çapında) ve sporlanmanın kök tüyleri dışında gerçekleşmesi bakımından, gerçekten dikkat çekici bir mikorizal fungustur. Bu, diğer mikorizal funguslarda olduğu gibi birikme nedeniyle tıkanmadıkları veya kırılmadıkları anlamına gelir ki bu da nihayetinde bitkiyi yeni kök tüyleri oluşturmak için enerji harcamak zorunda bırakır.
Glomus iranicum var. tenuihypharum gibi mikorizal fungusların tarımda kullanılması, tarım sisteminin sürdürülebilirliğine ve çevrenin korunmasına, karlılığı göz ardı etmeksizin katkıda bulunur. Bu mikorizal funguslar bitki sağlığını ve toprak kalitesini iyileştirerek mahsul veriminin artmasına ve daha sağlıklı gıdaların üretilmesine katkıda bulunur.
Çiftçilere özel olarak sunduğumuz Glomus iranicum var. tenuihypharum fungusu bazlı biyolojik uyarıcı çözümlerimiz hakkında bilgi edinmek ister misiniz? Daha fazlasını buradan keşfedin: